لة يادي بزووتنةوةي شورايي ئازاري دا دةلَصصن" بذي شورا"

 

  سمير نوري

samir_noory@yahoo.com

 

 بة دواي أاثةريني جةماوةري خةلَكي كوردستاندا، كة بة سود وةرطرتن لة أوداوةكاني خةليج و جةنطي ئةمةريكا لة دذي عصراق هاتبوونة مةيدان . دوو بزووتنةوةي كؤمةلآيتي جياواز و دذ بةيةك موركي خؤيان نا بةم أاثةرين و أووداوانةوة، ناسيوناليزمي كورد كة ئالآكةي تصكةلَ بة ئالآي ئةمرييكاو" زرياني بيابان" كردبوو، لة شاخةكانةوة بة سونةتي شاخي و عةشيرةتي و  دذي ذن و دذي كرصكار وة، بة سوود وةرطرتن لة كؤكردنةوةي هصزة ضةكدارة كوردةكاني سةر بة حكومةتي بةعس و دةرةبةط سةرةك عةشيرةت ئةنفالضيةكان تواني خؤصداسةثصني بةسةر ضارةنووسي كؤمةلَطةي كوردستاندا .

 بزووتنةوةيةكي تر كة شاري بوو و سةر بةكرصكار و بزووتنةوةي ذنان و لاواني تينوي ئازادي دذي ناسصونالستي و كؤنةثةرستي سةري هةلَدا و لة ماوةيةكي زؤر كورتدا شكلَي طرت و كارطة و كارخانة و كيلَطة و شارو دصي طرتةوة و كؤمةلآني خةلَك وةك ثؤرةي هةنط لصي ئالآن، دةيان شورا لة سةراسةري كوردستاندا شكلَي طرت و بة بةيان و ثلاتفورمي شؤرشطصرانةوة دةستيان داية أصك خستن و بةريوة بردني ئةو شوصنانةي لة ذصر نفوز و ضوارضصوةي دةسةلآتي ئةوان دا بوو .

 شوراكان بةشصك بوون و بةشصكن لة سونةتي كؤمؤنيستي و شوراكاني كوردستانيش لةذصر أابةرايةتي كؤمؤنيستةكان و لةذصر تةئسيراتي تصروانينةكاني مةنسوري حكمت و دواي حةوت هةشت دةية دواي شؤأشي ئكتؤبةر و لة دلَي ئةوزاعي جيهاني رووداوةكاني دواي بلوكي شةرق لة سةردةمي هات و هاواري بورجوازي جيهاني لةسةر" أوخاني كؤمؤنيزم" شكلَي طرتبوو .بةرز كردنةوةي ئالآي سووري كؤمؤنيزم لة كوردستاندا و لة سةردمصكدا كة دةزطا زل و زةبةلاحةكاني وةك CNN  و   BBC تةثلَي نةماني كؤمؤنيزم و سةركةوتني ديموكراسيةتيان لصدةدا، شورا كاني كوردستان ئةو مندالَة ناأةحةت و عةجولةي كؤمنيزم بوو كة ووتي نا بؤ سةرمايةداري ، بذي كؤمؤنيزم .

شوراكان هسترياي ناسيوناليزم بوو، أادصوي يةكيتي نيشتماني ضةندة تةبليغاتي دذي بةعسي دةكرد دوو بة قةد ئةوة بؤ داخستني شوراكان كاري دةكرد ، بؤ دلَ رازيكردني دؤستة جيهانيةكاني لة ئةمةريكا و هاوثةمانان و دوستة ناوضةييةكاني وةك جمهوري ئيسلامي ئصران . يةكيتي نيشتماني باقي هصزة ناسصونالستيةكان يةكصك لة كارةكان وةزيفةكانيان سةركوتي ئةم بزووتنةوةية بوو، تا لة شاخ بوون لة رصطاي ئصزطةكةيانةوة هةلَمةتي كؤنةثةرستانةيان دةكردة سةر شوراكان ، كة هاتنة ناو شارةكانةوة يةكةم وةزيفةيان ئةوة بوو هةلَيان كوتاية سةر شوراكان بة ضةك ئةطةر بؤيان بلواية بة زةبري ضةك هةموو شوراكانيان دادةخست .

ضونكة يةكصك لة تايبةتمةندية سةرةكيةكاني شوراكان دذي ناسيوناليزم  و سوونةتة دواكةوتووكاني بوو ، ديفاع لة ذنان و خواستةكانيان و ضةكداركردني ذنان لة ناو شوراكاندا سوونةتصكي تازة بوو ، يةكصك بوو لة تايبةتمةنديةكاني ئةم بزووتنةوةية . أووبةرو بوونةوة لةطةلَ مدير عامة بةعسيةكان كة حزبة ناسيونالستيةكان دالَدةيان دةدان لة جصطاو رصطاي خؤياندا بيان هصلَنةوة .

شوراكان نةخؤشخانةكانيان ثاراست لة دةستي تالآني عةشيرةتي و هةرج و مةرجي سةردةمي أاثةرين ، تةنها فعاليني شوراكان بوون بة هةموو شصوةيةك لة هةولَدا بوون بؤ طصرانةوةي ئاوي خواردنةة و كارةبا بؤ شارةكان .

تةمةني شوراكان كورت بوو بةلآم ثأ دةسكةوت و ئةزموونصكي زؤر و ثرؤظةيةك بوو بؤ دةسةلآت طرتن لة لايةن جةماوةرةوة ، ئةتوانين بة شؤرشي 1905 أوسياي بشوبهصنين تا لة ئوكتؤبةردا بتوانين دةسةلآت بطرين .

سةرةأاي ئةوزاعي جيهاني كة زؤر دذي كؤمؤنيستي بوو و كؤمؤنيزم لة ذير مةنطةنةيكي زؤردا بوو ، بةلآم شوراكان نةيانتواني بارودؤخةكة بطؤرن بة يةك بارودؤخي شؤرشطصرانةو و دةسةلآتي شورايي جصطير بكةن، ئةمةش تةنها ثةيوةند نةبوو بة ئةوزاعي جيهانيةوة ، بةلَكو يةكةم كؤمؤنستةكان بؤ يةكةمين جاربوو وةك بزووتنةوةيةكي كؤمةلآيةتي واردي طؤأةثاني سياسي ببنةوة ئةمةش بص ئةزمووني ثصوة ديار بوو ، لة جةنبةيةكي تردا نةبووني حزبصكي سياسي كؤمؤنيستي كةبتوانص أابةرايةتي بزووتنةوةكة بكات كارةكتةرصكي طرنط و ضارةنووس ساز بوو ، خالَي سصيةم نةبووني ستراتيجيةكي أؤشن لة طرتني دةسةلآت و بةرصوة بردني كؤمةلَطةدا ئةتوانم بلَيم مةسةلةي طرتني دةسةلآت و بةريوة بردني كؤمةلَطة لة دةستووري كاري كؤمؤنيستةكاندا نةبوو ، خالَصكي تر ئاسؤي ئةم بزووتنةوةية لة مةداي جيهانيدا زؤر ناأؤشن بوو و أةخنةيكي جددي كة دواتر مةنسوري حيكمةت تةرحي كرد ئةم ئاسؤيةي زؤر بة أؤشني خستة بةرباس و لصكؤلَينةوةو بزووتنةوةكةي بردة ئاستصكي تر و ئاسؤ داري كرد بة تصروانين و بؤ ضووني كؤمؤنيستي . ئةم نوقتة لاوازيانة كارصكي واي كرد ئةم بزووتنةوةية نةتواني لةبةرامبةر ناسصوناليزم دا درصذة بة فعاليةتي خؤي بدات لة شكلَي بزووتنةوةيةكي بةهصزو ضارةنووسازدا كة ديارة حةمةلةي وةحشيانةي حكومةتي بةعس و ئاوارة بووني خةلَكي كوردستان بصئةمةلي بص هيواي بالَي كصشا بة سةر كؤمةلَطةدا ئةمةش كاركتةرصكي تري ضوونة دواوةي ئةم بزووتنةوةية بوو .

أاستة ئصستا ئةم بزووتنةوةية بةو هصزو طورِو تينةوة لة مةيدان نةماوة ، بةلآم فعالةكاني ئاسؤكةي تا ئيستاكة لة كؤمةلَطةدا وةك شةبةحصك دصت و دةضصت بة سةردلَي بؤرجوازيةوة ، لة هةر كوضةو كؤلآن و كاطةو كارخانةيةك كؤمؤنيستةكان بؤيان لوا بصت شورايان دروست كردوة و بانطةوازيان بؤ كردووة، ئةطةرضي شورا وةك ضوارضصوةك بؤ رصكخستني كرصكاران و جةماوةري بةريني كؤمةلَطة وة وةك ئةلَتةرناتيظي دةسةلآت كردن لةلايةن كؤمؤنيستةكانةوة كالَ بووةتةوة " لة هةندي جصطا لصي ثاشطةز بوونةتةوة يا خةريكة تيوري شكستي بؤ دادةتاشن" بةلآم ئةم بزووتنةوة خاوةنةكةي ماوة تةرحي دةكات و بةهصزي دةكات .ئةمةتةرح و بةديلي رصكخستني جةماوةري و سونةتي شؤرشطصرانةي كؤمؤنيستية بؤ كؤمةلَطةو كؤمؤنيزمي كرصكاري بةم بةديلة جةماوةرية دةناسرصتةة وتةعريف دةكرصت، هةر خستنة ذصر ثرسيارصكي ئةم بةديلةوة خؤي دوور كةوتنةوةية لةم بزووتنةوةية و ئاسؤ ئامانج و سوونةتةكاني .

ئةمأؤ لة عصراق و كوردستان هةموو كوضةو كؤلآنصكدا دروست كردني شوراكان لة هةموو كات ثصويست ترةو قابلي تةحقيق بوونة، ئةطةر دةتةوص ذنان نةكوذرين مندلآن شةلآلَي خؤصن نةكرصن دةبي شورا دروست بكةين جةماوةر خؤص ئيدارةي خؤي بكات ثاراستني ئةمني خؤي بكات ئةمة رصطاي دروست و واقعي ، ناسصوناليزمي كورد ناتواني نايةوةي كصشةي خةلَك ضارةسةر بكات و ثةرلةمانةكةيان وةسيلةي خةبات بؤ جيا بوونةوةي كوردستان نيية، وةسيلةي بةدةست هصناني بةرذةوةنديةكاني بورذوازي كوردة لة طةلَ برا دوذمنةكاني ئسلامي سياسي و ناسصناليزمي عةرةب دا ، بةرصخستني بزووتنةوةي شوراي و لةم أصطايةوة تةزميني دةسةلآت و ئيرادةي خةلَك ئةتوانص لةم أةطةوة ئةم كصشةية ضارةسةر بكات، نةك أصكخراوةي داتاشراو زهني وبة سوونةت و بة شةخسيات و هةلَسوراواني بزووتنةوةكاني تر .

ئصمة دةمانةوي شورا كان جارصكي تر بصنة مةيدان، مصذووي ثر ئيفتخاري شوراكان مصذووي ئصمةية، ئةوانةي دةيانةوي بةشكلَصكي تر كؤمةلَطة أصك بخةن ثصويست بة شةرم و ترسة ترس ناكات بضن بةلاي تةرحة أاسترةوةكاني خؤياندا، ثرؤذةكانيان بؤ خؤيان شورا هي ئصمةية، ئصمة مصذووي كؤن و تازةي شوراكان ديفاع لصدةكةين و دةلَصين "بذي شورا" .

بانطة وازي كرصكاران وجةماوةري بةريني خةلَك دةكةين بؤ دروست كرد شوراكان ضي وةك ضوارضصوةو ئورطاني خةباتي هةموو أؤذة لة ثصناو بةدةست هيَناني مافةكانيان و ضي وةك ئةلَتةرناتيظي بةأصوة بردني كؤمةلَطة .